بامیه گیاهی است گلدار که در خانواده پنیر کیان دسته بندی می شود. زاگاه اصلی بامیه در مناطقی از قاره آسیا یا آفریقا است. نکته جالب در مورد بامیه این است که مصریان در قرن ۱۲ یا ۱۳ میلادی بامیه را کشت می کرده اند.

بامیه در مناطق گرمسیر به خوبی پرورش می یابد ولی در مناطق سردسیر رشد خیلی کمی دارد و محصول زیادی نیز نمی دهد. گیاه بامیه دارای ساقه راست است و ارتفاع آن حدودا ۱ متر است. در گاهی مواقع در شرایط مساعد تا ۲ متر هم می رسد.

میوه بامیه شبیه به هرم است و طول آن به طور متوسط بین ۲ تا ۴ سانتی متر است. جالب است بدانید بامیه در کشور عزیزمان ایرانی برای اولین بار در شهر سرخس کشت شد. از معروف ترین خوراک هایی که با بامیه تهیه می شود می توان به ترشی بامیه و خورشت بامیه اشاره کرد.

بامیه متعلق به خانواده mallow (از نظر علمی Abelmoschus esculentus) است که ختمی، چای ترش، کاکائو و پنبه نیز درهمین خانواده قرار می گیرند. بامیه در آب و هوای معتدل می روید. این گیاه دارای گل های بزرگی است که در نهایت به گیاه سبزغلاف مانند پر از دانه ای تبدیل می شود. بامیه از ۲۰۰۰ سال قبل از میلاد مسیح در مصر استفاده شده است.

علاوه براین، بامیه که از آن به عنوان «بمب خاصیت» هم یاد می شود، خطر ابتلا به بسیاری از بیماری ها و سرطان ها را بیش از آنچه فکرش را بکنید، کاهش می دهد و سیستم ایمنی بدن را قوی می کند، بامیه بهترین داروی قند است زیرا لوزالمعده را فعال می کند.  بامیه می تواند ناراحتی های روده و معده ازجمله زخم معده را درمان کند و این خوراکی با مزه سبز رنگ با قدرتی که دارد مفاصل را نرم می‌کند و از رماتیسم و آرتروز جلوگیری می کند.

بامیه با داشتن مواد مغذی با ارزشی مانند ویتامین های C ,A و گروه B و عناصری از قبیل منگنز، کبالت، کلسیم، فسفر و پتاسیم، فیبر و ماده لزج خواص فراوانی بر سلامت انسان دارد.

طعم بامیه ملایم است و غلاف و دانه های آن خوراکی می باشند. این سبزی سابقه ای طولانی در طب سنتی دارد. در گزارش باغ های سلطنتی کیو نوشته شده است درطب سنتی شرق، برگ‌ها و میوه‌ی بامیه برای کاهش درد، به عنوان مرطوب کننده و درمان کننده‌ی اختلالات ادراری استفاده می گردید. در طب کنگو از بامیه برای زایمان ایمن استفاده می شد.

طبع گیاه بامیه

طبع بامیه سرد و تر است.

• کالری 129
• آب 90٫17 گرم
• پروتئین 2٫00 گرم
• چربی  0٫10 گرم
• کربوهیدرات 7٫03 گرم
• فیبر 3٫2 گرم
• قند 1٫20 گرم

ارزش غذایی نصف لیوان بامیه پخته :

25 كالری دارد، پس كم‌كالری است. دو گرم فیبر دارد و یبوست را کاهش می‌دهد. 460 واحد ویتامین A دارد و از ابتلا به سرطان پیشگیری می‌کند. 130 میلی‌ گرم ویتامین C دارد و از پیری زودرس جلوگیری می‌ کند. 50 میلی‌گرم كلسیم دارد و ضد پوكی استخوان است. 256 میلی گرم پتاسیم دارد و ضد فشار خون است.

بامیه برای تثبیت استخوان های محکم :

کلسیم و ویتامین کا به بدن کمک می کنند تا استخوان ها محکم بمانند. ویتامین کا اجازه می دهد تا کلسیم در مقدار موثرش جذب شود که این کار می تواند سلول های استخوان را تولید و ترشح کند و همه ما می دانیم که کلسیم یکی از مواد معدنی مهم برای تراکم استخوان و جلوگیری از پوکی استخوان است.

بامیه برای بهبود بینایی خوب :

پوسته بامیه حاوی مقدار زیادی ویتامین آ و فلاونوئید مانند بتا کاروتن است که به عنوان نوعی آنتی اکسیدان شناخته می شوند. بتاکاروتن در کنار زانتان و لوتئین ها، برای حفظ بینایی سالم بسیار مهم هستند.

بامیه برای کاهش گلو درد :

گلو درد شرایطی است که گلو به علت عفونت، نمی تواند عمل بلع را به خوبی انجام دهد. این حالت همچنین علامت اولیه سرماخوردگی است. اثر ضد ویروسی و ضد باکتریائی بامیه می تواند گلو درد را کاهش دهد و نوشیدن آب بامیه می تواند راه حل موثری در التیام گلو درد باشد.

بامیه برای درمان آسم :

اثر قوی ویتامین ث موجود در بامیه یک درمان برای آسم محسوب می شود. ویتامین ث می تواند با مبارزه با التهاب، علائم حملات آسمی را کاهش دهد و یکی از بهترین درمان های خانگی برای رفع آسم باشد. اضافه کردن بامیه به رژیم غذایی برای افراد مبتلا به آسم توصیه می شود.

بامیه برای التیام زخم گوارشی :

در طب سنتی هند، بامیه برای التیام زخم های گوارشی استفاده می شود. فیتوشیمی؛ فیبر و دیگر مواد مغذی بامیه می توانند به خنثی سازی اسید قوی معده کمک کنند. بامیه می تواند PH شیره گوارشی را قلیایی نموده که یک پوشش محافظ موقت را برای سیستم گوارشی فراهم می کند.

خواص بامیه برای درمان عفونت ریه :

بامیه سرشار از فیتوشیمی یا مواد مغذی است که آنتی اکسیدان نام دارند. این مواد موجود در بامیه می توانند به جلوگیری از التهاب مخصوصا در ریه کمک کنند.

بامیه برای تثبیت قلب سالم و ممانعت از بیماری قلبی :

از بین بردن کلسترول و بهبود عملکرد مویرگ ها، قلب حداقل از بیماری ها در امان می ماند. مصرف بامیه فواید زیادی را برای سلامتی قلب به همراه دارد. پتاسیم موجود در بامیه در تثبیت عملکرد قلب ضروری است و ماهیچه های داخل آن را نرم می کند.

بامیه برای جلوگیری از یبوست :

بامیه حجم زیادی خواص ملین دارد که روده بزرگ را نرم و لزج می کند. محتوای فیبری بامیه می تواند آب را جذب کرده و روده بزرگ را منعطف تر کند. این کار به رفع یبوست کمک می کند. بر خلاف دیگر فیبرها مانند فیبر موجود در گندم؛ که می تواند دستگاه گوارشی را تحریک یا زخم کند، موسیلژ بامیه آن را التیام می دهد. همچنین بامیه عمل دفع را با لغزنده ساختن روده بزرگ، تسهیل می کند.

خواص بامیه برای ارتقای سلامت گوارش :

بامیه حاوی مقدار زیادی فیبر است که میتواند غذای خوبی را برای باکتری های داخل روده فراهم کند. اثر پروبیوتیک طبق برخی تحقیقات سلامت گوارش را بهبود می بخشد. مقدار خوب باکتری در روده بزرگ می تواند رشد باکتری های آسیب رسان را مهار کند.

بامیه برای جلوگیری از سندرم روده تحریک پذیر :

سندرم روده تحریک پذیر اختلالی است که روده بزرگ را تحت تاثیر قرار می دهد. این سندرم می تواند باعث گرفتگی، نفخ، اسهال و درد شکمی شود. فیبر و موسیلژ موجود در بامیه می تواند حرکات روده بزرگ را گسترش داده و مانع از سندرم روده تحریک پذیر شود.

بامیه برای محافظ کبد :

عصاره بامیه خواص محافظت کننده ای از کبد دارد به وسیله کاهش دادن آسیب هایی که توسط مواد شیمیایی به وجود می آید. افزایش مصرف بامیه ممکن است به کاهش دادن التهاب و حتی کاهش نکروز کبدی به خاطر محتوای بالای آنتی اکسیدانی خود شود.

بامیه برای سلامتی قلب :

درحالیکه این تحقیق ادامه دارد، مطالعات فوق الذکر به صورت ویژه ای بیان می دارد که فولات موجود در این گیاه تاثیر معکوسی بر روی بیماری های قلبی عروقی دارد. فولات موجود در بامیه می تواند از قلب شما با افزایش نیتریک اکسید محافظت کرده و با رادیکال های اکسایشی مقابله کند. اسید فولیک باعث کاهش هموسیستئین خون می شود که این ماده رگهای خونی را مسدود می کند.

تقویت کننده مغز:

تحقیقات کاملی وجود دارد که خوردن بامیه را با کاهش ریسک آلزایمر و دیگر بیماری های عصبی مرتبط دانسته است. زمانی که شما به صورت مرتب این گیاه را مصرف کنید، آسیب هایی که به مغز وارد شده است را ترمیم می کند.

بامیه برای ارتقای سیستم ایمنی :

ویتامین ث یکی از حامیان سیستم ایمنی است که به طور طبیعی در بسیار میوه ها و سبزیجات به خصوص بامیه وجود دارد. این ویتامین مانند یک مکمل می تواند تولید گلبول های سفید خون را افزایش داده و آنها را برای مقابله با آسیب ها و عفونت ها مقاوم کند.

بامیه برای مقابله با کم خونی :

بامیه حاوی مقداری آهن و مس است. این مواد معدنی در سالم نگاه داشتن گلبول های قرمز خون و تولید آن مهم هستند. برای تولید هموگلوبین، بدن به آهن و سایر مواد معدنی نیاز دارد.

بامیه برای جلوگیری از گرفتگی عضلات و التیام سردرد و تب :

مواد مغذی که در بامیه وجود دارند می توانند به جلوگیری و درمان گرفتگی عضلات؛ سردرد و تب کمک کنند.

هر کسی که میخواهد پوستی زیبا داشته باشد، بامیه موادی را دارد که می توانند به بدن کمک کنند تا سلامت پوست حفظ شود. ویتامین ث و دیگر مواد مغذی نقش مهمی در مبارزه با رادیکال های آزاد که یکی از عوامل پیری پوست هستند؛ مقابله کنند. موسیلژ نیز می تواند برای مرطوب سازی پست به کار روند. ویتامین آ موجود در بامیه نیز برای سلامتی پوست حیاتی است.

بامیه برای برداشتن جوش و آکنه :

از زمان کلئوپاترا در مصر، بامیه برای تثبیت سلامتی پوست استفاده می شده است. اثر ضد باکتریائی موسیلژ آن می تواند رشد باکتری های مولد آکنه را کاهش داده و به کاهش التهاب پوست صورت کمک کند. مالیدن موسیلژ یا همان ماده لزج بامیه بر روی قسمت دارای آکنه می تواند جایگزینی برای درمان آکنه باشد.

نرم کننده موی سر :

موسیلاژ موجود در بامیه سبز را می توان به عنوان یک نرم کننده طبیعی مو استفاده کرد.

نرم کننده مو طبیعی با بامیه :

مقداری بامیه را خوب بشویید و غلاف آن را جدا کنید، بامیه ها را در یک ظرف آب بریزید و بگذارید یک شب بماند تا عصاره آن در بیاید.

مو ها را بشویید و آب حاوی موسیلاژ بامیه را بر روی مو ها بمالید و خون ماساژ دهید، سپس با آب بشویید.

 درمان مو های خشک و آسیب دیده :

بامیه یک مرطوب کننده عالی برای پوست سر و مو ها محسوب می شود که می تواند مو های خشک و آسیب دیده را درمان کند.

ماسک موی بامیه :

6-8 عدد بامیه خرد شده را با 1 فنجان آب، 1 قاشق غذاخوری روغن کنجد یا روغن نارگیل ترکیب کنید و بر روی حرارت قرار دهید تا گرم شود، بگذارید خنک شود حالا مقداری ژل آلوئه ورا و یک قاشق غذاخوری عسل را به آن اضافه کنید و بر روی مو ها بمالید.

بگذارید 20 دقیقه بماند و سپس موها را با آب گرم و شامپو خوب بشویید.

 درمان شوره سر :

بامیه سبز باعث آبرسانی به پوست سر و مو ها شده و به درمان شوره سر کمک می کند.

• کسانی که سوزاک دارند و یا هنگام ادرار احساس درد می ‎کنند بهتر است بامیه را آب پز نموده همراه با آب قبل از غذا میل کنند.
• برای التیام زخم از ضماد آن استفاده نمایید.
• برای درمان سفلیس 30 گرم ریشه بامیه را در یک لیتر آب بجوشانید و هر شش ساعت یک لیوان میل کنید.
• برای کسانی که زخم اثنی‎عشر یا ورم روده دارند لعاب بامیه بسیار مفید است.
• برای برطرف شدن خونریزی سینه ، بامیه بخورید.
• برای دفع سنگ مثانه جوشانده بامیه تاثیر فراوان دارد.
• 30 گرم گل بامیه را در 500 سی‎سی آب بجوشانید و سه بار در روز هربار یک استکان میل کنید . این جوشانده ضدسودا می ‎باشد.
• دم‎کرده 30 گرم تخم بامیه در 500 سی‎سی آب ضدتشنج است.
• بامیه فساد خون، بلغم، صفرا و سودا را رفع می ‎کند.
• بامیه کرم معده و کرمک را از بین می ‎برد زیرا دارای ماده ضدعفونی کننده است.
• ساقه بوته بامیه را خیسانده و آب آن را چند روز متوالی بیاشامید تا تب کهنه شما درمان شود.
• بامیه به علت وجود منگنز و کبالت تنظیم کننده ترشح غدد داخلی می ‎باشد.
• در برطرف کردن بلغم، صفرا و سودا تاثیرگذار است.
• جوشانده گل بامیه ضدسود است. برای تهیه این جوشانده باید ۳۰ گرم بامیه را در ۵۰۰ سی سی آب بجوشانید و سه بار در روز هربار یک استکان میل کنید.
• جوشانده بامیه تقویت کننده و نرم کننده پوست است.
• بامیه ادرارآور است.
•  لعاب حاصل از جوشاندن میوه یا تخم بامیه نرم‌کننده است و برای درمان سوزاک به کار می رود.
•  تخم بامیه محرک قلب و ضداسپاسم است.

۱- بامیه بهتر است به صورت تازه مصرف شود.

۲- ترجیحا از بامیه‌هایی با سایز کوچک و مناسب (حداکثر طول ۸ سانتی‌متر) استفاده کنید.

۳- از پختن بامیه در ظروف آهنی، برنجی و مسی اجتناب کنید چون ظروف فلزی باعث تغییر رنگ بامیه می‌شوند و آن را تیره‌رنگ می‌کنند؛ ترجیحا از ظروف چینی یا شیشه‌ای استفاده کنید.

بامیه را چگونه مصرف کنیم؟

الف) خام

بامیه خام در تهیه سالاد با سایر محصولات گیاهی مثل نخودفرنگی، هویج، کاهو، خیار، کلم، گوجه‌فرنگی، پیاز و... مصرف می‌شود. بامیه‌هایی که برای سالاد انتخاب می‌شوند بهتر است ریز و به طول 3-2 سانتیمتر و از انواع بدون کرک باشند.

ب) پخته

بامیه تازه را با سایر سبزی ها به خصوص بادمجان، کدو، گوجه فرنگی، نخودفرنگی، لوبیا، هویج و سیب‌زمینی پخته یا به‌صورت خورش با برنج مصرف کرده یا به عنوان تزیین اطراف دیس غذاهای گوشتی سرو می کنند.

1. صرفا بامیه هایی با پوسته سبز رنگ بخرید.
2. از خرید بامیه کهنه و آبکی خودداری کنید.
3. به دنبال بامیه ترد و کوچک باشید. پوسته تازه آن بوی خوب و طبیعی دارد.
4. از خرید بامیه های بیش از حد رسیده و لکه دار و بسیار نرم خودداری کنید.
5. زمانی که به خانه رسیدید، مستقیما آن را داخل یخچال بگذارید. این گیاه می تواند به مدت زمان طولانی نیز در فریزر ذخیره شود.
6. قبل از پختن، آن را با جریان آب بشویید و مطمئن شوید که گرد و غبار آن گرفته شده است. آن را قبل از اضافه کردن به غذا قطعه قطعه کنید.
7. اگر میخواهید آن را کباب کنید، به سادگی موسیلژ آن را با استفاده از آب لیمو جدا کنید.
8. بامیه میتواند در سوپ، به همراه گوشت، مرغ و ماهی پخته شود.

هرچند مصرف بامیه ی خطر است اما نکاتی وجود دارند که باید برای اجتناب از عوارض جانبی آن، به این نکات توجه کنیم؛

بامیه به هیچ عنوان مضر نیست، اما برای اشخاصی که سرد مزاج هستند خیلی مناسب به نظر نمی رسد. اگر این اشخاص بخواهند بامیه بخورند بهتر است آن را همراه با ادویه های گرم مانند دارچین یا زنجبیل میل کنند.

البته بامیه در بعضی افراد ممکن است سوءهاضمه یا حالت تهوع هم به وجود آورد. بعضی ها هم از ازدیاد تعریق پس از خوردن بامیه و تخم آن شکایت می کنند. فراموش نکنید استفاده از بامیه به علت داشتن پتاسیم بالا به افراد مبتلا به بیماری های کلیوی توصیه نمی شود.

• گیاه بامیه سبز ممکن است با داروی متفورمین تداخل ایجاد کند و اثر این دارو را در افراد دیابتی کاهش دهد.

• بامیه حاوی اگزالات است و زیاده روی در مصرف آن ممکن است باعث ایجاد اسهال، گرفتگی و نفخ در برخی افراد شود، بنابراین افراد مبتلا به سندرم روده تحریک پذیر نباید در مصرف بامیه زیاده روی کنند.

• سنگ کلیه : مقادیر بالای اگزالات موجود در بامیه ممکن است باعث ایجاد سنگ کلیه در برخی افراد شود

• نقرس : میزان بالای اگزالات موجود در بامیه باعث افزایش اسید اوریک خون شده و علائم بیماری نقرس را تشدید می کند.

• تیروئید : مرکز پزشکی دانشگاه مریلند توصیه کرده که اگر تیروئید کم کار دارید از مصرف سبزیجاتی مانند بامیه خودداری کنید چون عملکرد تیروئید را کاهش داده و ممکن است با دارو های تیروئید تداخل داشته باشند.

• مقادیر بالای ویتامین K موجود در بامیه با دارو های ضد انعقاد خون از جمله وارفارین و کومادین تداخل دارویی ایجاد می کند.

بامیه از آن دست خوراکی‌هایی است که خیلی‌از افراد ترجیح می‌دهند در مهمانی‌های خود از آن استفاده نکنند. چراکه بعضی ها به‌خصوص کودکان و جوانان از آن استقبال نمی‌کنند! در حالی که اگر بدانید این خوراکی کوچک چه تاثیراتی بر سلامت بدن، زیبایی پوست و مو می‌گذارد، مطمئنا آن را جزء برنامه غذایی هفتگی‌تان قرار خواهید داد!

علاوه براین، بامیه که از آن به‌عنوان «بمب خاصیت» هم یاد می‌شود، خطر ابتلا به بسیاری از بیماری‌ها و سرطان‌ها را بیش از آنچه فکرش را بکنید، کاهش می‌دهد و سیستم ایمنی بدن را قوی می‌کند، بامیه بهترین داروی قند است زیرا لوزالمعده را فعال می‌کند.  بامیه می‌تواند ناراحتی‌های روده و معده ازجمله زخم معده را درمان کند و این خوراکی با مزه سبز رنگ با قدرتی که دارد مفاصل را نرم می‌کند و از رماتیسم و آرتروز جلوگیری می‌کند.

می‌توانید به طرق مختلف از خواص جادویی بامیه بهره‌مند شوید. یکی از روش‌ها این است که دو سر چند بامیه را زده و پس از خرد کردن، آن‌ها را داخل یک لیوان آب بیندازید. اجازه دهید تا بامیه یک شب داخل آب باقی بماند. صبح روز بعد و نیم ساعت پیش از صبحانه، آن ترکیب آب و بامیه را سر بکشید. البته پختن بامیه نیز روشی متداول برای مصرف این گیاه مقوی و جادویی است.

ما در این مقاله تمام سعی خود را انجام دادیم تا درباره خواص بامیه با شما صحبت کنیم امیدواریم این مطالب به درد شما خورده باشد.