پیاز از قدیمی‌ ترین سبزی‌ها و صیفی‌ جات خوراکی در دنیا و ایران است. این محصول سه هزار سال قبل از میلاد مسیح در مصر کشت می‌ شده‌ است و بر اساس برخی اسناد کارگرانی که در ساختن اهرام مصر فعالیت می‌ کرده‌اند، از پیاز به عنوان غذای اصلی استفاده می‌ کردند.

پیاز انواع مختلفی دارد :

 پیاز زرد، پیاز قرمز، ویدالیا یا پیاز شیرین، پیاز گلابی شکل، پیاز سفید، پیاز بهاری، پیازچه، تره فرنگی، پیاز گلابی شکل و شلوت یا شالت از انواع پیاز هستند.

هر پیاز خاصیت، طعم، تندی و تیزی خاص خودش را دارد به همین دلیل هم کاربردش در آشپزی متفاوت هست.

طبع پیاز

طبع پیاز در طب سنتی گرم و خشک است. گرمی ۴ درجه دارد و گرمی پیاز در درجه سوم قرار دارد، این به این معنی است که پیاز بسیار گرم است. پیاز قرمز در مقایسه با پیاز سفید گرمی بیشتری دارد. در واقع در طب سنتی اعتقاد بر این است که هرچه تندی و تیزی پیاز بیشتر و شکل آن کشیده تر باشد، مقدار گرمی و خشکی آن هم بیشتر است. چنانچه گرم مزاج هستید، بهتر است پیاز گرد و سفید رنگ بخورید که گرمی کمتری داشته و با مزاج شما سازگارتر باشد.

مصلح پیاز چیست؟

از مصلحات این گیاه می‌ توان به آب انار، کاسنی و سرکه اشاره کرد. سرکه و کاسنی طبع سردی دارند و طبع آب انار هم معتدل یا سرد است، بنابراین مصرف این مواد غذایی همراه با پیاز، میزان گرمی آن را می‌ کاهد. همچنین برای تعادل طبع پیاز آن را با آب و نمک بشویید. ترشی پیاز در مقایسه با پیاز خام یا پخته گزینه مناسب‌تری برای افراد گرم مزاج است.

پیاز سرشار از مواد مغذی است. این ماده اگرچه کالری اندکی دارد اما مواد مغذی فراوانی همچون ویتامین‌ها، مواد معدنی و آنتی اکسیدان را در خود دارد.

یک پیمانه پیاز خرد شده به طور تقریبی :

• 64 کالری
• 15 گرم کربوهیدرات
• 0 گرم چربی
• 3 گرم فیبر
• 7 گرم قند
• 2 گرم پروتئین دارد.

این ماده همچنین حاوی ویتامین C ، B6 و منگنز است. پیاز حاوی مقادیر اندکی از کلسیم، آهن، فولات، منیزیم، سولفور، فسفر و پتاسیم است.

مبارزه با سرطان :

پیازهای قرمز بیش ترین اثربخشی را در از بین بردن سلول های سرطانی سینه و سرطان روده دارند. این پیاز سطح بالایی ازکوارستین و آنتوسیانین دارد که به درمان کمک می کند ، همچنین مشخص شد که افراد با بالاترین میزان مصرف پیاز، کم ترین میزان سرطان را دارند . به عنوان یک معیار پیشگیرانه می توانید پیاز قرمز مصرف کنید.

درخشش پوست با پیاز :

• پیاز ادرار آوری قدرتمند است و خام و پخته آن هر دو این اثر را دارند.

• پیاز برای کنترل فشارخون هم موثر است.

• برای برطرف کردن دردهای عصبی شربت پیاز بهترین دارو است شربت پیاز به این روش تهیه می شود:

• 100 گرم پیاز خام را با 400 گرم آب مخلوط كنید و بپزید تا له شود بعد از آن 400 گرم قند روی آن بریزید و اجازه بدهید كه بجوشد تا قند حل شود آنگاه آن را صاف كنید و در یخچال قرار دهید.

• همان طور كه گفته شد پیاز دارای انسولین گیاهی است و استفاده از آن قند خون را پایین می آورد. بیماران مبتلا به مرض قند باید حتماً هر روز از آن استفاده كنید.

• چنانچه پیاز را له كنید و در زیر شكم فردی كه مبتلا به احتباس ادراری است قرار دهید ادرار را باز می كند.

• پیاز نیم پز برای سوختگی ها هم مفید است.

• پیاز خام محرك قلب است.

• پیاز تقویت كننده و نرم كننده سینه است. برای این منظور پیاز را آبپز كنید و بخورید.

• پیاز سنگ كلیه را خرد می كند.

• پیاز پخته ملین است.

• برای برطرف خارش چشم چند قطره آب پیاز را در چشم بچكانید.

• برای درمان سنگینی گوش آب پیاز را در گوش بچكانید.

• ماسک پیاز رنگ صورت را درخشان می كند.

• از خواص پیاز می توان به محکم کردن لثه ها اشاره کرد.

• پیاز برای معالجه ی عفونت های مجاری تنفسی مانند ورم گلو، برنشیت، گریپ و بیماری آسم مناسب می باشد.

• برای آنكه پیاز زود هضم شود و آنهایی كه معده حساس دارند بتوانند آنرا بخورند و از خواص آن استفاده كنند باید موقع پختن پیاز مقداری شكر روی آن بریزید و این عمل هضم پیاز را آسان تر خواهد كرد.

• اگر پشه یا زنبور شما را گزید سریعاً یک پیاز را بریده و روی محل گزیدگی قرار دهید درد و خارش فورا از بین می رود.

• پیاز ترشی را برای نابود کردن یرقان و تقویت معده و روده و زیاد شدن اشتها استفاده می كنند.

• تخم پیاز گرم و خشک است و برای ازدیاد نیروی جنسی مصرف می شود.

• از تخم پیاز پمادی درست كنید و روی سر ببندید از ریختن موها جلوگیری كنید.

بهبود عملکرد سیستم ایمنی بدن

کورستین یک ترکیب فوق العاده برای رفع التهاب است. اما زمانی که مسئله نقش آن بر سیستم ایمنی مطرح می شود، کورستین در پیاز باعث افزایش محتوای سلنیوم می شود. سلنیوم یک ماده معدنی است که میزان آن در پیاز بیش از سایر مواد غذایی است. سلنیوم به کاهش التهاب کمک کرده و عملکرد ایمنی را تحریک می کند و از واکنش های ایمنی پیشگیری می کند.

دیگر تحقیقات پزشکی نشان می دهد پیاز خام تنظیم کننده قند خون است و خوردن آن به هنگام سرماخوردگی یکی از عوامل موثر در بهبودی است چرا که حالت آنتی بیوتیک دارد و باکتری ها را از بین می برد اما در رابطه با ویتامین های این خوردنی اعجاز آمیز باید گفت: پیاز دارای ویتامین های A , B , C و همچنین دارای آهن، گوگرد، فسفر، کلسیم، پتاسیم، سدیم و ید می باشد که به هضم غذاهای نشاسته ای کمک می کند. از این رو می گویند با برنج پیاز بخورید همچنین وجود (( سیلیس )) در پیاز باعث می شود که استخوان ها محکم و عضلات تقویت شود.

بهبود آلرژی با پیاز خام

از آنجایی که کورستین برخی عوامل حساسیت زا و ترکیبات التهابی را مسدود می کند، برای بهبود حساسیت های فصلی بسیار مفید است. بنابراین در صورت مشاهده هر گونه علائم حساسیت فصلی در خود به جای خوردن قرص آنتی هیستامین، بهتر است کمی پیاز خام را امتحان کنید تا مانع تولید هیستامین شوید. علت خارش چشم ها، سوزش گلو و آبریزش بینی در حساسیت فصلی هیستامین است. 

کاهش خطر بروز لخته های خونی

پیاز حاوی ترکیبی به نام rutin است که از بروز لخته خون جلوگیری می کند.

کاهش سرطان

مصرف منظم پیاز به پاکسازی عوامل سرطانزا که در طول روز مصرف می کنیم، کمک می کند.

کاهش خطر بروز دیابت

دانشمندان معتقدند که خوردن پیاز باعث افزایش انسولین در سیستم بدن می شود.

بهبود وضعیت خواب

پیاز سرشار از فولاتاست که مانع تولید بیش از حد هموسیستئین می شود. 

• با اینکه پیاز خام دارای ترکیبات گوگردی بیشتری است ولی پیاز پخته هم منبع غنی فیبر و مس است که برای هضم و گوارش و تندرستی مغز و ارتباطات مغزی عالی است.
• همینطور پوست پیاز دارای مقادیر زیادی فلاونوئید است و بهتر است موقع پوست گرفتن پیاز، بخش کمتری از آن جدا شود.
• پیاز پخته، شیرینی و تندی کمتری دارد. پیاز پخته رفع کننده ناراحتی سینه است. جوشانده پیاز همراه با عسل برای درمان سرفه و همراه با عسل و آویشن برای درمان برونشیت مفید است. با پختن ورقه نازک پیاز در شیر، میتوان از آن برای برطرف کردن دردها و به طور کلی احساس ناراحتی در شکم استفاده کرد.
• پیاز پخته ادرار آور است و مصرف پیاز پخته به هر شکل که باشد، برای برطرف کردن ناراحتی های روحی موثر است. ولی جوشانده پیاز در عسل برای برطرف عوارض عدم دفع ادرار سفارش شده است. تخم پیاز طبیعت گرم دارد و خوردن 4 تا 5 گرم آن برای تحریک نیروی جنسی مؤثر است و گذاشتن پیاز پخته و گرم در محل سوختگی و یا گذاشتن آن در محل بواسیر اثر مؤثری دارد، زیرا خون را به طرف سطح پوست انتقال داده و از جمع شدن خون در رگ های بواسیری می کاهد.
• در طب سنتی از جوشانده پیاز برای برطرف کردن جوش های صورت و پانسمان زخم های چرکین استفاده می شود. پیاز نیمه پخته مسکن التهابات است. گذاشتن پیاز نیمه پخته در محل سوختگی و بواسیر، اثر آرام کننده دارد و چنانچه به حالت گرم در اطراف گردن گذاشته شود، درد گلو از بین می رود. ضماد پیاز پخته به تنهایی یا با داروهای مناسب برای نرم کردن ورم های سرد و با زرده تخم مرغ و یا روغن تازه ی پیه برای برطرف دردهای مقعد، خارش و تحلیل ورم مقعد مفید است. با پختن پیاز اثرگذاری آن در کنترل کلسترول خون کاهش می یابد.

• آب پیاز خواص ضدالتهابی دارد و میتواند اثرهای سوختگی پوست را برطرف کند. کافی است یک ورقه تازه بریده شده از پیاز را روی موضع سوختگی به آرامی بمالید تا درد سوختگی را کم کند و بهبود آنرا سرعت ببخشد.
• استفاده از آب پیاز و مالیدن آن به پوست صورت برای از بین بردن چین و چروک پوست مفید است.
• آب پیاز همچنین می تواند درد و آثار ناشی از گزیدگی حشرات را رفع کند که این نیز با مالیدن یک ورقه تازه پیاز روی موضع گزیدگی میسر خواهد شد.
• مقابله با غلظت خون و رقیق کردن خون از سایر خواص آب پیاز است. همچنین مصرف آب پیاز در جلوگیری از مشکل چسبندگی پلاکت های خون موثر است.
• مالیدن آب پیاز به موها باعث رشد بهتر موها می شود.

خیلی‌ ها از ترس بوی دهان از مصرف پیاز خام خودداری می‌کنند. با این حال مقابله با بوی بد دهان بعد از خوردن پیاز خام کار چندان سختی نیست. کافی است مقداری جعفری ، موز یا کیوی میل کنید.

بعد از مصرف سیر یا پیاز مقداری جعفری خام بجوید. خواهید دید که موثر واقع می‌ شود.

1. کاهش شدید سطوح قند خون با مصرف پیاز :

پیاز میزان قند خون را کاهش می دهد بنابراین بیماران دیابتی قبل از مصرف قند خون خود را چک کنند چون ممکن است سطح قند خون آن ها را کاهش دهد.

2. سوزاندن چربی :

اگرچه پیاز در درمان بیماری های معده و روده مورد استفاده قرار می گیرد اما مصرف بیش از حد ممکن است موجب سوزش معده، استفراغ، تهوع و سوختن شود. اگر شما چنین شرایطی را به طور منظم از مصرف پیاز تجربه می کنید، توصیه می شود که با ارائه خدمات درمانی تان مشورت کنید.

هر دو پیاز خشک و سبز در سراسر سال در دسترس هستند. هنگام خریدن پیاز، آنهایی را انتخاب کنید که تمیز باشند، و شکل خوبی داشته باشند .باید سفید باشد و از خرید آن هایی که نرم و کپک زده هستند اجتناب کنید چون این نشانه کیفیت پایین است. از پیاز ریشه دار اجتناب باید کرد چون این نشان دهنده سن و محل نگهداری نا مناسب است.

اما اگر پیاز شیرین ریشه دار در آشپزخانه دارید می توانید از جوانه سبز به عنوان جایگزین استفاده کنید. نباید لکه های سیاه رنگی زیر پوست داشته باشد چون این نشانه کپک است که ممکن است پوست را خراب کند . آن ها باید بوی ملایم داشته باشند.

پیاز خشک را می توان چند ماه نگهداری کرد. کل پیاز باید در یک مکان خنک، خشک و تهویه مناسب نگهداری شود، جایی که حدود 4 هفته طول می کشد. از گذاشتن آن ها در یخچال اجتناب کنید چون این کار آن ها را نرم خواهد کرد. چون رطوبت را جذب می کنند، نباید در زیر سینک نگهداری شوند. اغلب، پیاز بعد از تهیه غذا باقی می ماند. این پیاز می تواند برای استفاده مجدد ذخیره شود. آن ها باید در پلاستیک بسته بندی شوند و یا در ظرف در بسته قرار داده شوند و برای استفاده 2 تا 3 روز در یخچال نگهداری شوند. علاوه بر ذخیره مناسب، پیاز باید به طور منظم بررسی شود. پیاز لزج و بی رنگ باید دور انداخته شود.. پیاز بهاره می تواند تا یک هفته در یخچال نگهداری شود.

پیاز از نظر ارزش غذایی به دلیل دارا بودن قندها، ویتامین ها به ویژه و ویتامین ث، مواد معدنی بخصوص کلسیم، فسفر و پتاسیم دارای اهمیت است. پیاز یکی از قدیمی ترین سبزیها در دنیا و ایران است که خاستگاه آن در ایران و افغانستان ذکر کرده اند ؛ در این مقاله شما را با فواید و خواص دارویی پیاز و عوارض آن کامل آشنا کردیم.

امیدواریم که این مطالب به درد شما خورده باشد.