دندان یکی از مهمترین عناصر زیبایی صورت است و اگر در حفظ و نگهداری آن دقت نکنید, هم دچار درد های شدید ناشی از عفونت و خرابی دندان می شوید هم از زیبایی صورت تان کاسته می شود. داشتن دندانهای سفید و سالم سبب زیبایی چهره شما خواهد شد و لبخندتان را جذاب می کند . امروزه برای سفید کردن دندانها از روش های مصنوعی مانند بلیچینگ و... استفاده می کنند که هزینه زیاد و مشکلات فراوانی را به همراه دارد. اگر بخواهید لبخند زیبا و دندانهای سفید داشته باشید ، باید به رعایت بهداشت دهان و دندان بپردازید

امروز در این مقاله تصمیم داریم راهی به شما پیشنهاد دهیم که با استفاده از آن بتوانید دندان های سالم و قوی تر داشته باشید.

قطعا راه نگهداری از دندانهایمان استفاده از خیمردندان‌هایی با گرد طلا نیست.  بنظرتان خمیردندان‌های گران قیمتی که این روزها در بازار ایران مد شده تا چه اندازه سلامت دهان و دندان شما را تضمین می کند؟ سلامت دهان و دندان بیشتر از آنکه به نوع خمیردندان و دهان‌شویه بستگی داشته باشد به رعایت، بهداشت و رژیم غذایی‌مان وابسته است. افراد زیادی هستند که از بهترین خمیردندانها و دهانشویه ها استفاده می کنند، اما همیشه گلایه‌ مندند که چرا دندانهایشان به سرعت دچار پوسیدگی می‌شود و مایوسانه می‌ گویند که جنس دندانمایمان خوب نیست! این هم ارث بود که به ما رسید!؟

جالب است بدانید که علم امروز پزشکی کمترین احتمال را در این باره به ژنتیک می دهد. یعنی کمتر از 5درصد و بیش از 95درصد دیگر علت پوسیدگی‌های دندان، به ما و چگونگی رفتار با دهان و دندانهایمان بستگی دارد.

برای داشتن دندان‌های سالم، حداقل روزی 2بار  و هر بار حداقل 3دقیقه با خمیردندان دارای فلوراید مسواک بزنید و در طول هفته دست کم 5 بار از نخ دندان استفاده کنید و هر چند وقت یکبار برای چک‌ آب نزد دکتر بروید. توجه کنید که افرادی که دندانهایشان مستعد پوسیدگی است می بایست هر 3ماه یکبار و افرادی که دندانهای سالمی دارند هر 6ماه یکبار برای چک‌اب به دندانپزشک مراجعه کنند.

حتما از دندانپزشک خود بخواهید که روش درست مسواک زدن را به شما آموزش دهد و حتی می‌ توانید  از او بخواهید که مسواک زدن شما را تماشا کند و ایراد کارتان را به شما بگوید.

بهترین روش حفظ دندان سالم ، تمیز کردن آن‌ها با مسواک است. از قدیم‌الایام مسواک زدن رایج بوده است اما متأسفانه نحوه صحیح مسواک زدن آموزش داده نشده است.

مسواکی که فقط به صورت سطحی زده می‌شود و تنها چند دندان محدود را پاک‌سازی می‌کند، نمی‌تواند تضمین‌کننده سلامت دندان‌هایتان باشد. هر روز مقدار زیادی پلاکت توسط باکتری‌های دهان تولید می‌شود. پلاکت‌ها به سطح مینای دندان می‌چسبند و شروع به تخریب آن می‌کنند.

با مسواک زدن، بخش مهمی از پلاکت‌ها را از دندان جدا خواهیم کرد. پس نحوه صحیح مسواک زدن، تأثیر چشمگیری در داشتن دندان‌های سالم خواهد داشت.

1. در ابتدا باید مسواک مناسبی انتخاب کنید. مسواکی که نرم باشد و در وسط آن برجستگی‌هایی وجود داشته باشد تا به قسمت‌های عمیق دندان‌ها برسد.
2. مدت زمان مسواک زدن، حداقل دو دقیقه است. اگر این مدت زمان برای شما زیاد است، می‌توانید یک آهنگ دو دقیقه‌ای را پخش کنید و همراه با گوش دادن موسیقی، مسواک بزنید. بدین ترتیب متوجه گذشت زمان نخواهید شد.
3. در روز دو بار مسواک بزنید. هر بار بعد از وعده غذایی مسواک زدن پیشنهاد می‌شود.
4. زاویه مسواک با دندان باید 45 درجه باشد. سعی کنید به آرامی مسواک بزنید و بخشی از مسواک را روی لثه‌ها بکشید. حواستان باشد، مسواک زدن در هر شرایطی باید با آرامش انجام گیرد تا علاوه بر تمیزی دندان‌ها، از آسیب دیدن لثه‌ها پیشگیری کند.
5. تصور کنید که قرار است تمام دندان‌های خود را نقاشی کنید. بدین ترتیب باید رنگ به قسمت‌های پشتی دندان هم برسد. مسواک زدن پشت دندان‌هایتان را فراموش نکنید. این یک ترفند خوب برای مسواک زدن صحیح است. وانمود کنید که دندان‌هایتان را نقاشی می‌کنید و تمام سطح آن را با قلم‌مو مسواک، پوشش دهید.

وعده های غذایی تعداد مسواک زدن را تعیین می کند . بعد از صرف غذا از روی دندان و در فضای میان دندان ها باقیمانده غذاها را تمیز کنید.

برخی از افراد دوبار در روز غذا می خورند و بر همین مبنا باید دندان های خود را مسواک بزنند البته بهتر است برای پاک کردن رسوب اسید و بخارات معده روی لثه و زبان صبح ها قبل از خوردن غذا یک مسواک مختصر بزنند.

شستن دهان یا غرغره کردن بعد از صرف غذاها و خوراکی هایی که رنگ یا غلظت زیادی دارند، ضروری است. کسانی که عادت به نوشیدن قهوه، چای، خوردن شکلات و شیرینی دارند، باید برای جلوگیری از رنگ نگرفتن دندانهایشان به طور مرتب آنها را مسواک بزنند.

خمیر دندان هم ممکن است باعث پوسیدگی شود ، اگر کسی به بهداشت دهان و دندان کاملا رسیدگی می کند ولی نتیجه ای نمی گیرد باید به خمیر دندانش شک کند و آن را تعویض کند زیرا بعضی خمیردندان ها حاوی موادی هستند که باعث پوسیدگی می شود.

اگر خمیر دندانتان فاسد شده باشد نه تنها دندانتان را تمیز نمی کند بلکه سبب پوسیدگی دندانها نیز می شود پس حتما خمیر دندان کوچک بگیرید تا زودتر مصرف شود و زودتر بتوانید آن را تعویض کنید.

خشکی دهان یکی دیگر از دلایل پوسیدگی‌های دندانی است. برای این‌که دندان‌های سالمی داشته باشیم، باید بزاق کافی در دهان ترشح شود. بزاق یک عامل دفاعی مهم در برابر باکتری‌های دهانی است.

اگر به خشکی دهان مبتلا هستید، بهتر است روزانه مقدار زیادی آب بنوشید تا محیط دهان خود را مرطوب سازید.

قند های طبیعی به طور طبیعی در مواد غذایی هم‌چون میوه‌ ها یافت می‌ شوند و نسبت‌ به قند های آزاد یا افزوده‌ شده کمتر باعث پوسیدگی دندان‌ ها می‌ شوند. قند های آزاد به طور کلی به آن دسته از قند هایی اطلاق می‌ شود که توسط تولید کنندگان به مواد غذایی افزوده می‌ شود اما هم‌ چنین شامل عسل، شیره و آبمیوه‌ ها نیز می‌ شود.

همه این قندها برای مصرف، سوخت و ساز و تولید اسید توسط باکتری‌ ها آسان هستند. اگر چه گفتن این که کدام یک از این نوع قندها برای دندان‌ ها مضرتر است، کاری دشوار است. برای مثال اگر چه مصرف میزان نرمال میوه خوب است اما آب‌میوه‌ ها حاوی قند های آزاد شده از سلول‌ های گیاهی هستند که مصرف بالای آن‌ ها موجب پوسیدگی دندان‌ ها می‌ شود.

سازمان جهانی بهداشت و سرویس سلامت عمومی انگلیس  توصیه می‌ کنند که قند های افزوده‌ شده باید کمتر از پنج درصد از کل میزان کالری مصرفی روزانه شما را تشکیل دهند. این مقدار برای بزرگسالان و کودکان بالای ۱۱ سال حدود ۳۰ گرم یا هشت قاشق چایخوری از قند افزوده شده به طور روزانه است.

البته به جز میزان مصرف قند، تعداد دفعات مصرف آن نیز اهمیت دارد. کربوهیدرات‌های ساده مانند قند نسبت به پروتئین‌ها یا کربوهیدرات‌های پیچیده برای هضم توسط باکتری‌ها راحت‌تر هستند. باکتری‌ ها بعد از متابولیسم قندها، اسید تولید می‌کنند که باعث از بین رفتن مواد معدنی دندان‌ها می‌ شوند.

قندها در بیسکوییت‌ها،قهوه و چای شیرین و سایر غذاهای فرآوری شده با کربوهیدرات ها وجود دارند. از این رو مصرف هله و هوله‌ها را برای حفاظت از دندان‌ هایتان کاهش دهید.

خوشبختانه استفاده از خمیر دندان حاوی فلوراید و مسواک زدن منظم خطر پوسیدگی ناشی از مصرف قندها را در دندان‌ ها از بین می‌ برد. 

پوسیدگی‌ ها، اغلب از داخل شیارها و بین دندان‌ ها به صورت نقاط سیاه و سفید آغاز می‌ شود و در حالت‌های پیشرفته به صورت حفره در می‌ آیند و در نهایت با پیشرفت پوسیدگی، درد دندان شروع می‌ شود.

در واقع جرم‌ ها رسوباتی هستند که بر روی دندان می‌ نشیند که این جرم‌ها بخوبی با جرم‌گیری پاک می‌ شود.

 در صورتی که جرم‌گیری انجام نشود، این جرم‌ها هستند که لثه را تخریب کرده و باعث عقب‌نشینی لثه شده و در نهایت سبب لق شدن دندان‌ها می‌ شود بدون اینکه خود دندان مشکلی داشته باشد.

 جرم‌ گیری را به صورت هر 6 ماه یکبار می‌ توان انجام داد، و جرم‌ گیری به عمر بیشتر دندان کمک می‌ کند.

دهانشویه را روزی2بار (  بعد از صبحانه و قبل از خواب ) استفاده کنید و هر بار به مدت 30تا 60 ثانیه در دهان خود بچرخانید. برای تاثیر بیشتر هم تا نیم ساعت بعد از استفاده از شستن دهان و آشامیدن بپرهیزید.

در بعضی از افراد هم دیده شده که از نمک برای مسواک زدن استفاده می‌کنند. اگر شما هم جزو این دسته هستید باید بگوییم تاکنون اشتباه کرده اید  و از این کار به شدت بپرهیزید. زیرا نمک خاصیت ساییدگی د ارد و موجب سایش دندانهایتان می‌ شود.

​سالانه از هر 5 نفر ایرانی یک نفر به دندانپزشک مراجعه می کنند. در کشور ما  در حدود 13 درصد  افراد 35 تا 44 ساله  مشکلات پوسیدگی دندان دارند. هر کودک زیر 12 سال نیز حداقل 2 دندان پوسیده دارد.

با دندان های خود چیزهای سفت مانند فندق  و پسته و گردو نشکنید.

در خوردن تخمه زیاده روی نکنید زیرا موجب خراب شدن دندان ها می شود.

از خوردن خوراکی های سخت مانند ته دیگ های سخت و ضخیم که به فک فشار می آورد و به سلامت دندان های تان آسیب می زند ، خودداری کنید.

خوردن خوراکی هایی مانند گوشت نیم پز یا استخوان گوشت که باید طولانی و سخت آنها را بجوید برای دندان مضر هستند.

خوردن خوراکی های گرم و سرد بلافاصله بعد از هم موجب ترک خوردن دندان ها و پوسیدگی آنها می شود .اگر می خواهید خوراکی های سرد یا گرم میل کنید ، صبر کنید دندان به دمای طبیعی برسد سپس سراغ خوراکی بعدی بروید. بین ماده غذایی سرد و گرم معمولا نیم ساعت تا یک ساعت فاصله بیندازید.

برخی از افراد چاق بعد از خوردن هر وعده غذایی در حلق خود انگشت می اندازند و غذاهای خورده شده را بالا می آورند ، این کار به دلیل بالا آمدن اسید فراوانی همراه مواد غذایی موجب پوسیدگی دندان می شود.

ریفلاکس معده به علت برگشت اسید معده به دهان سبب پوسیدگی دندان ها می شود پس بهتر است افرادی که دچار ریفلاکس معده  هستند، برای حفظ سلامت دندان های شان زودتر درمان شوند .

از دندان های شیری خردسالتان مراقبت کنید و تا قبل از افتادن آنها به او خوراکی های سفت ندهید زیرا باعث آسیب دندان می شود.

افراد مبتلا به پوکی استخوان باید از خوردن خوراکی های سفت که به جویدن مداوم و سخت نیاز دارند، اجتناب کنند زیرا سبب شکستن دندانهایشان می شود.

همیشه بهداشت دهان و دندان هایتان را به خوبی رعایت کنید, تغذیه خوب و سالمی داشته باشید و از خوردنی های مفید مانند شیر استفاده کنید, بعد از صرف غذا دندان هایتان را شستشو دهید, اگر دندانی آسیب دیده است برای پیشگیری و انتقال پوسیدگی به سایر دندان ها به دندانپزشکی مراجعه کنید.

برای بررسی وضعیت دندان هایتان به دندانپزشکی مراجعه کنید.

همانطور که در بالا اشاره کردیم برای داشتن دندان های سالم لازم است به خوبی بهداشت دهان و دندان ها را رعایت کنید, از بین 3 آیتم مسواک خوب, خمیر دندان مناسب و دقت و توانایی فردی در حذف پلاک و رعایت بهداشت, عامل سومی مهمترین گزینه مورد نیاز برای دستیابی به سطح مطلوب بهداشت دهان و دندانها می باشد. با صرف زمان مناسب و کافی (تقریبا 6 دقیقه) و مسواک زدن همه سطوح دندان هایتان با دقت و حوصله و به روش صحیح می تواند بهترین نتیجه برای دندان ها حاصل بشود.