بسیاری هنگام سفر به یک شهر یا کشور جدید، از خوردن غذا های سنتی و غذا های محلی آن منطقه لذت می‌ برند. در این زمینه، ایران یک انتخاب شگفت انگیز برای گردشگران خواهد بود. مهارت آشپزهای ایرانی و طعم غذاهای سنتی ایران همیشه زبانزد مردم سراسر دنیا بوده و هست. علاوه بر غذاهای سنتی ایرانی که در اقصی نقاط کشور طبخ می‌ شود، بیشتر شهرها و روستا ها نیز غذا های محلی و خاص شهر خود را دارند. به همین دلیل، تنوع مواد اولیه برای تهیه غذای ایرانی بسیار بالاست.

ایران در زمان امپراتوری پارس با کشورهای اتحاد جماهیر شوروی سابق و همچنین افغانستان، پاکستان، کشورهای عربی و ترکیه همسایه بود. همچنین، به دلیل قرار گرفتن این کشور در مسیر تجارت جاده ابریشم، روابط نزدیکی با اروپا، خاور دور و آفریقا داشته است. بنابراین، با نگاهی به موقعیت ایران در نقشه می‌ توان درک کرد که چرا دامنه غذاهای بومی آن اینقدر گسترده است. در ادامه قصد داریم 13 نوع غذای ایرانی بسیار محبوب را معرفی کرده و مواد تشکیل دهنده آن‌ ها را مورد بررسی قرار دهیم.

باقالی پلو با ماهیچه بی‌ شک یکی از غذاهای محبوب ایرانی‌هاست. این غذای مجلسی و خوش آب و رنگ در اکثر مهمانی‌ها و مراسم مهم ایرانی حضور دارد و به همین خاطر یک ایرانی باید دستور پخت آن را بلد باشد.

ماهیچه‌ ی گوسفندی یکی از لذیذترین گوشت‌هاست. اما این رسیدن به یک ماهیچه‌ی خوشمزه باید روش درست پخت آن را بدانید. پختن ماهیچه‌ی گوسفندی به شکلی که بافتی به نرمی پنبه و عطر و طعمی مطبوع پیدا کند نیاز به فوت و فن خاصی دارد که به شما خواهیم آموخت.

در بین پلوهای ایرانی، باقالی پلو مجلسی ترین است. در تهیه این غذا از برنج، سبزی شوید و باقالی تازه سبز رنگ استفاده می شود. پیشنهاد می کنیم باقالی و شوید تازه تهیه کرده و تا حد امکان از باقالی منجمد و شوید خشک استفاده نکنید. گوشتی که همراه با این غذا سرو می شود، اختیاری بوده و می تواند گوشت مرغ یا گوسفند باشد. با این حال، دستور تهیه اصلی باقالی پلو با ماهیچه یا گوشت گردن عنوان شده است.

مواد لازم برای ماهیچه (برای ۳ نفر)

• ماهیچه گوسفندی: ۳ عدد
• پیاز: ۳ عدد بزرگ
• زعفران دم کرده: نصف پیمانه
• سیر: ۴ حبه
• کره: ۵۰ گرم
• چوب دارچین: ۱ عدد
• زردچوبه، فلفل سیاه، پودر دارچین و نمک: به میزان لازم

مواد لازم برای باقالی پلو (برای ۳ نفر)

• برنج خیس خورده: ۳ پیمانه
• باقالی پخته: ۲۰۰ گرم
• شوید خشک: ۴ قاشق غذاخوری
• روغن حیوانی: به میزان لازم
• زعفران دم کرده: به میزان لازم
• زردچوبه و پودر دارچین: به میزان لازم

دیزی یا آبگوشت از قدیمی ترین، لذیذ ترین و مقوی ترین غذاهای اصیل ایرانیست. همان گونه که از نامش پیداست، این غذا آبکی بوده و گوشت از اجزای اصلی تشکیل دهنده آن است. حدس می زنیم این سوال به ذهنتان خطور کند که آبگوشت چه تفاوتی با دیزی دارد؟ پاسخ این سوال ساده است؛ محتویات تشکیل دهنده دیزی و آبگوشت یکسان می باشد. در واقع هر دو یک غذا هستند. تنها تفاوتی که وجود دارد، در نحوه پخت این غذاست. رسم است که اگر آبگوشت را در منزل بپزند به آن «آبگوشت» و اگر در بیرون و در داخل تنور تهیه کنند، به آن «دیزی» بگویند. اگر مهمانی با تم سنتی برگزار می کنید، لازم است که آبگوشت را به عنوان غذای اصلی سرو کنید. به شما توصیه می‌کنیم آبگوشت یا دیزی را حتما با نان سنگک و پیاز میل کنید.

خوش طعم ترین آبگوشت های ایرانی را با هم مرور می کنیم :

1. رسمی
2. باغی
3. بزقرمه
4. قنبید
5. بزباش
6. غوره
7. کرمانی
8. دیزی
9. ماش و قمری
10. گوشت و نخود اصفهانی

قیمه یک واژه ترکی و به معنای گوشت تکه شده است و خورشت قیمه به خورشتی گفته می‌شود که با گوشت تکه‌ای درست شده باشد. به اعتقاد زبان شناسان، خورشت قیمه قدمتی طولانی دارد و نام آن از کلمه “کیمه” به زبان اکدی گرفته شده است. کمتر ایرانی را می‌توان پیدا کرد که خورشت قیمه را دوست نداشته باشد. این خورشت اصیل و خوش رنگ و لعاب که به شاهنشاه خورشت‌ها معروف است، به طور معمول در مناطق مختلف ایران به یک شیوه تهیه می‌شود، اما برخی شهرها خورشت قیمه خاص خود را نیز دارند. برای مثال، قیمه بادمجان، قیمه نخودی، قیمه نثار، بیچاخ قیمه، قیمه چرخ کرده و قیمه نجفی از انواع مختلف قیمه هستند. خورشت قیمه را به جز جشن‌ها و میهمانی‌ها، در مناسبت‌های مذهبی و عزاداری‌ها تهیه و همراه با چلو به عنوان نذری بین نیازمندان تقسیم می‌ کنند.

مواد لازم:

 لپه خام، پیاز خرد شده، گوشت گوسفند و یا گوشت گوساله، رب گوجه فرنگی، لیمو امانی، زعفران دم کرده، سیب زمینی خلالی شده، نمک، فلفل، زرد چوبه

کوفته تبریزی یکی از مشهورترین و خوشمزه‌ ترین غذا‌های سنتی ایران است. همان‌طور که از نامش مشخص است، این غذا از شهر تبریز می‌ آید. البته کوفته در کل انواع مختلفی دارد و در خاورمیانه با نام‌ های گوناگون از آن یاد می‌ شود.

تفاوت انواع کوفته‌ ها در طرز تهیه و مواد مورد استفاده در پختشان است. بهتر است بدانید کوفته تبریزی جزو معدود غذا‌هایی است که بیشتر از این که در رستوران‌ها پخته و سرو شود، در خانه‌ های ایرانی و البته در بسیاری از آشپزخانه‌ های تبریزی پخته می‌ شود. شاید یکی از دلایل این موضوع نیاز به مهارت و البته زمان و حوصله‌ی زیاد برای طبخ این غذا باشد. زنان باسلیقه و ماهر تبریزی که از فوت کوزه‌ گری به‌خوبی باخبرند، همیشه از پس این کار به بهترین شکل ممکن بر می‌ آیند.
به طور کلی مواد تشکیل‌ دهنده‌ی کوفته تبریزی شامل گوشت، برنج، لپه، تخم مرغ، گردو، آلو خشک و البته سبزیجات معطر است. از چاشنی‌ های کوفته تبریزی می‌ توان به رب گوجه‌ فرنگی و البته زعفران اشاره کرد که بسته به سلیقه افراد، میزان آن کم و زیاد می‌ شود.
یکی از ویژگی‌ های بارز این غذای سنتی، استفاده از انواع سبزیجات معطر در آن است. این سبزیجات به همراه لپه به گوشت کوبیده شده، اضافه می‌ شوند و طی مراحلی، کوفته تبریزی خوشمزه و پرطرفدار را شکل می‌ دهند. در روزگار قدیم و روش‌ های سنتی طبخ کوفته تبریزی، یکی از ویژگی‌ های این غذا این بود که معمولاً گوشت را درون هاون می‌ کوبیدند. اما امروزه گوشت را چندین بار چرخ و سپس شروع به پختن کوفته تبریزی می‌ کنند.

ته‌ چین یکی از غذا‌های ایرانی محبوب و رایج است که معمولاً در پخت آن از ماست، برنج، زعفران و تخم مرغ استفاده می‌ شود.

این غذا بر حسب نوع آن با مرغ، گوشت، بادمجان و… نیز همراه می‌ شود. علاوه بر این معمولاً در لابلای برنج زعفرانی از مقداری زرشک هم استفاده می‌ شود. جدا از مواد اولیه و اصلی که گفته شد، ممکن است مواد غذایی دیگری هم به این غذا اضافه شود تا آن را با دیگر مدل‌ های ته‌چین متفاوت کند. در واقع ما با انواع نسبتاً گسترده‌ای از ته‌چین‌ ها رو‌به‌رو هستیم. در نتیجه شاید انتخاب خوشمزه‌ ترین آن‌ ها برایمان سخت باشد.
از انواع ته‌ چین می‌ توان به ته‌چین مرغ، گوشت، گوشت و بادمجان، اسفناج، ماهی و… اشاره کرد. با این حال ته‌چین مرغ، رایج‌ ترین نوع ته‌چین به شمار می‌ رود.

به طور کلی می‌ توان گفت: ته چین دو قسمت اصلی دارد :

یک بخش از آن ته‌دیگ زعفرانی است که به همراه محتویات غذا مثل گوشت، مرغ و ... دیده می‌شود و دیگری هم پلوی سفید رنگ ساده‌ای است که روی ته‌چین را می‌پوشاند. البته معمولاً در بسیاری از رستوران‌ها و خانه‌ها، بخش دوم حذف می‌ شود و شما فقط با برنج زعفرانی رو‌به‌رو می‌ شوید. شاید به همین دلیل هم وجود چلوی سفید ساده روی ته‌چین به نظرتان غیرمرسوم و نا آشنا بیاید.
به دلیل وجود تخم مرغ و ماست که در لابلای برنج قرار می‌گیرد، ته‌چین جزو غذا‌های نسبتاً سنگین است که افراد را به راحتی سیر خواهد کرد. این غذا معمولاً در مهمانی‌ های ایرانی مورد استفاده قرار می‌ گیرد؛ چرا که به دلیل ظاهر و قالب مرتب و تزیین شده‌اش، مهمانی را رسمی‌ تر و مجلل‌ تر نشان خواهد داد. شاید بتوان اعتراف کرد که این غذا به دلیل محتویاتی که دارد از نوع غذا‌های اعیانی ایرانی به شمار می‌رود!
در رابطه با طرز تهیه ته‌ چین بدانید که آشپز با مشکل خاصی روبه‌رو نخواهد شد؛ ته‌چین هم در فر پخته می‌ شود و هم روی شعله‌ی گاز. البته این را هم از قلم نیندازید که برای داشتن ته‌ دیگ خوب و دلچسب لازم است آن را مدت زمان بیشتری روی حرارت ملایم قرار دهید تا به خوبی پخته شود و خودش را خوب بگیرد.

کار از محکم کاری عیب نمی‌ کند! برای داشتن یک ته‌چین سالم باید این را هم بگوییم که بهتر است ماست مورد استفاده در ته چین را به نوع کم‌ چرب تغییر دهید و مرغی که در غذا استفاده می‌ کنید را هم آب پز کنید تا خاصیتش بیشتر شود.

ماهی پرطرفدار و پر مصرف‌ ترین غذای دریایی است که به لحاظ گستردگی انواع و البته شیوه طبخ آن می‌ تواند سلیقه‌ های متفاوتی از افراد را راضی نگه دارد. در این میان، ماهی شکم‌ پر که از محبوب‌ ترین غذا‌ های ایرانی در خطه شمال و البته جنوب کشور به شمار می‌ رود هم تنوع بالایی در محتویات دارد.

یکی از ویژگی‌ های طبخ ماهی شکم پر این است که می‌ توان آن را درون فر یا روی گاز پخت. به علاوه این غذا را می‌ توان هم با سبزی پلو و هم با برنج ساده و سفید نوش جان کرد.
برای پختن ماهی شکم‌ پر معمولاً روش‌های مختلفی به کار گرفته می‌شود که در هرکدام از آن‌ها مواد تشکیل‌دهنده متنوعی مورد استفاده قرار می‌گیرد. با این حال به طور عام مواد مورد استفاده در پخت ماهی شکم‌پر شامل پیاز، رب انار، سبزی‌های معطر، سیر، کره، گردو، زعفران و… است. شما می‌ توانید برحسب سلیقه و شرایط خود این مواد را کم و زیاد کنید. برای مثال اگر اضافه وزن دارید، می‌ توانید میزان کره و روغن مورد استفاده در این غذا را به حداقل برسانید.
باید به این نکته نیز اشاره کنیم که رب انار استفاده شده در بیشتر انواع ماهی شکم‌ پر، خواص بسیاری برای لاغری دارد. بسیاری از متخصصان تغذیه معتقدند که مصرف رب انار می‌ تواند برای کاهش وزن و چربی‌ های بدن به خصوص در اطراف شکم مفید باشد.

درست کردن خورشت قورمه سبزی به گونه‌ای جا افتاده و خوش طعم کار هرکسی نیست و باید با دقت فراوان انجام شود. قورمه سبزی به خاطر وجود لیموی عمانی و آبقوره کمی مزه ترش دارد و محبوب دل بسیاری از شکمگردان ایرانی است. خورشت قورمه سبزی در شهرهای مختلف ایران، دستورهای پخت متفاوتی دارد. ماده‌ی اصلی این غذا همانطور که از نامش مشخص است، سبزی است و سبزی آن تره، جعفری، گشنیز، اسفناج و شنبلیله می باشد که برخی علاقه مند هستند در آن شنبلیله استفاده نشود.

قورمه سبزی به گوشت های تکه شده‌ی بزرگش نیز معروف است. لوبیا قرمز نیز نقشی اساسی در قرمه سبزی ایفا می کند اما در برخی شهرهای ایران از لوبیاهای دیگری استفاده می نمایند برای مثال مردم آذربایجان از لوبیای چشم بلبلی استفاده می‌کنند. از دیگر اختلافاتی که در دستور پخت قورمه سبزی به چشم می‌خورد وجود رب در آن می باشد، برخی آشپزان به خاطر طعم و رنگی که رب گوجه فرنگی به غذا می دهد در قورمه سبزی رب نیز استفاده می کنند. در حقیقت می توان گفت که چگونگی طبخ قورمه سبزی بسته به این که اهل کدام خطه از ایران هستید کمی متفاوت است؛ اما به صورت کلی برای تهیه قورمه سبزی ایرانی به پیاز، سیر، زنجبیل، گوشت قرمز، لیمو عمانی، سبزی قورمه تازه و سرخ شده، روغن، لوبیا و در نهایت نمک و فلفل نیاز خواهید داشت. این غذا با پلوی سفید سرو می شود.

لوبیا پلو یکی دیگر از خوشمزه ترین غذاهای ایرانی است که سرو کردنش رسم و رسوم خاصی هم دارد. لوبیا پلو را معمولا همراه با ته دیگ نان یا سیب زمینی، سالاد شیرازی، سبزی خوردن و ماست می خورند که ترکیبی بسیار خوشمزه می شود. برای تهیه لوبیا پلو، لوبیا سبز خرد شده را با گوشت و پیاز و رب گوجه فرنگی و و ادویه جات مختلف ترکیب می کنند و روی حرارت ملایم قرار می دهند تا دم بکشد و آماده بشود.

دیگر غذای پرطرفدار گیلانی میرزاقاسمی است. این غذا هم گاهی به عنوان پیش‌غذا خورده می‌شود. بادمجان، تخم‌مرغ، سیر فراوان و گوجه‌فرنگی از جمله موادی است که در ترکیب میرزاقاسمی مورد استفاده قرار می‌گیرد. بادمجان میرزا قاسمی را اکثرا کبابی می‌کنند.

میرزا قاتق ترش غذای جدیدی نیست! همه‌ شما شاید بخشی از آن را تجربه کرده باشید. همان میرزاقاسمی، باقلاقاتق و کباب ترش که از جمله غذاهای معروف گیلان است. نمی‌شود که شما به گیلان سفر کنید و کباب ترش را که در رب انار و ادویه غلتیده شده است، مزه نکنید. اگر به بادمجان حساسیت نداشته باشید، میرزا قاسمی که عطر بادمجان کباب شده از آن بلند می‌شود، می‌تواند گزینه‌ مناسبی برای پیش غذا باشد. اگر برای ناهار باقلاقاتق را انتخاب کردید، آن را با ترشی و زیتون میل کنید.

چلو کباب بدون شک معروف ترین غذای ایرانی است و خیلی ها آشپزی ایرانی را با چلو کباب می شناسند. انواع کباب و به ویژه کوبیده در بین ایرانی ها و توریست ها بسیار پرطرفدار است. چلو کباب کوبیده همان طور که می دانید معمولا با گوجه و فلفل کبابی، برنج زعفرانی، دوغ و سبزی تازه سرو می شود. البته گاهی کوبیده را به جای برنج با نان هم می خورند که صد البته بهتر است نان سنگک باشد!

از دیگر غذاهایی که به هر گردشگر خارجی که به ایران می آید، پیشنهاد می شود، چلو کباب کوبیده است. کبابها در ایران انواع بسیار مختلفی دارند که از میان آنها کباب کوبیده عمومی تر است. کباب کوبیده هم دارای انواع گوناگونی می باشد اما اصلی ترین آن شامل موادی چون گوشت چرخ شده، پیاز، نمک و فلفل، زردچوبه و زغفران است و همانطور که احتمالا می دانید برای دورچین کباب کوبیده هم از گوجه فرنگی کباب شده، سماغ، پیاز و کلم، سالاد، ماست و... استفاده می شود.
نکته‌ای که کباب کوبیده را از سایر کبابها مجزا می کند این است که هرکسی نمی‌تواند آن را به سیخ بکشد و فقط آشپزانی که در این زمینه خبره باشند، می توانند این کباب را درست کنند در غیر این صورت کبابها به سیخ نمی چسبند.

این خورشت نمادین را معمولاً با انار ترش و مرغ، گوشت قرمز یا اردک تهیه و با برنج یا چلو سرو می‌کنند. خواستگاه اصلی خورشت فسنجان مربوط به شمال ایران و استان گیلان است. گردو و رب انار پایه اصلی این غذا هستند. عده‌ای فسنجان را ترش و برخی آن را ملس دوست دارند. بنابراین، طرز تهیه فسنجان می‌تواند در نقاط مختلف و بسته به ذایقه مردم هر منطقه، کمی تغییر کند. باستان شناسان در ویرانه‌های تخت جمشید، پایتخت آیینی باستانی امپراتوری پارس، لوح‌های سنگی و کتیبه‌هایی مربوط به 515 سال قبل از میلاد پیدا کردند که در آن‌ها به مواد تشکیل دهنده خورشت فسنجان از جمله انار، مرغ و گردو اشاره شده بود.

مواد لازم: مغز، گردو، مرغ، رب انار، پیاز، شکر، زعفران آب کرده، روغن مایع، نمک، زرد چوبه و فلفل سیاه

در ایران آش های بسیار زیادی وجود دارد و هر منطقه آش مخصوص به خود را دارد. در این میان آش رشته از همه معروف تر است و گردشگران خارجی با آن بیشتر آشنا هستند. آش رشته یکی از محبوب ترین غذاهای ایرانی است و در ایامی مثل ماه رمضان به صورت نذری پخته می شود. برای تهیه آش رشته حبوبات مختلف را با سبزی مخصوص آش می پزند و بعد رشته آشی و کشک را به آن اضافه می کنند. تزئین روی آش اهمیت زیادی دارد و بسیاری از ایرانی ها در تزئین تبحر زیادی دارند. پیاز داغ، سیر داغ، نعنا داغ و کشک از جمله تزئینات اصلی آش رشته است.

آش، بیشتر برای ما ایرانی‌ ها غذای مخصوص روزهای سرد و بارانی پاییز و زمستان است. تقریبا باید گفت هر شهر ایران، آش مخصوص به خودش را دارد.

آش رشته، آش دوغ و آش شله قلمکار مشهورترین این آش‌ ها هستند، اما اگر کسی روزی خواست آش جدیدی امتحان کند چه نوعی بپزد؟ یکی از این پیشنهادها، آش ترخینه است که از ترکیب بلغور جو و گندم در دوغ درست می‌ شود. لرستانی‌ ها و کرمانشاهی‌ ها علاقه زیادی به این آش دارند. رشتی‌ ها، آش معروفی به اسم آش ترش دارند که داخل آن نخود، اسفناج، لوبیا، کشمش، پرزردآلو و آلوچه می‌ ریزند.

آش معروف شیرازی‌ ها آش سبزی‌ ست که داخل آن گوشت هم اضافه می‌ شود. در همدان و استان مرکزی به وقت درآمدن خیار چنبر، آش آن را می‌ پزند. علاوه بر خیار چنبر، مواد دیگر آن شامل لوبیا، نخود و بلغور هم می‌ شود. در استان مرکزی، آش قره‌ قورت هم روزی طرفداران زیادی داشته است. یزدی‌ ها، آش شولی را با دنیا عوض نمی‌ کنند و زنجانی‌ ها یک نوع آش با شیر می‌پزند که به آن آش شیر می‌ گویند.

اگر بخواهیم لیست غذا‌های ایرانی را بنویسیم، احتمالا به کتابی چند جلدی نیاز خواهیم داشت. با این حال برخی از غذا‌های سنتی ایران هستند که همیشه در میان انواع غذا‌های ایرانی در صدر لیست قرار می‌گیرند. در این مقاله 13 غذای ایرانی از مناطق مختلف سرزمین عزیزمان را بیشتر به شما معرفی کردیم که احتمالا هیچ کدام از عاشقان غذا‌های سنتی ایران نمی‌ توانند از آن‌ها چشم پوشی کنند.

ما در این مقاله  تمام سعی خود را انجام دادیم تا بهترین غذای ایرانی را به شما معرفی کنیم. امیدواریم که تمامی مطالب برای شما مفید بوده باشد.