گیاه موز در وهله اول برای میوه‌اش و ضمناً برای تولید فیبر و نیز زیبایی کاشته می‌شود. از آنجائی که گیاه موز نسبتاً بلند و مستقیم و محکم می‌باشد، اشتباهاً به آن درخت می‌گویند، در حالی که واقعیت آن است که آنها فقط شاخه‌هایی هستند که پس از دادن میوه خشک شده و از بین می‌روند. این شاخه‌ها می‌توانند به بلندی بین دو تا هشت متر برسند و برگ‌های آن نیز به حدود سه و نیم متر می‌تواند برسد. میوه موز به صورت خوشه در انتهای ساقه تشکیل می‌ شود.

موز همیشه یک بخش اساسی از زندگی مردم جزایر اقیانوس آرام بوده است. علاوه بر میوه، همه بخش های این گیاه مفید است. موز هنوز هم قسمت مهمی از مواد ساخت خانه و باغ در جزایر اقیانوس آرام است. در این جزایر، موز به صورت تجاری در مقیاس نسبتا کوچک و عمدتا برای مصرف محلی پرورش داده می شود.

میوه موز بومی جنوب شرقی آسیا است و اکنون در بسیاری از مناطق گرم جهان رشد می کند. از نظر رنگ، اندازه و شکل موزها متفاوت هستند. رایج ترین نوع آن کاوندیش است که نوعی موز دسر است. وقتی نارس است به رنگ سبز است و زمانی که می رسد به رنگ زرد می شود. موز نام میوه و گیاهی است که بومی مناطق حاره‌ای جنوب شرق آسیا، شبه جزایر مالزی، و استرالیا است. امروزه این گیاه در تمام مناطق گرمسیری که از رطوبت مطلوبی برخوردار باشند کاشت می‌شود.

موز یکی از محبوب ترین میوه ها در سراسر جهان است. آنها حاوی مواد مغذی اساسی هستند که می توانند تأثیر محافظتی بر سلامتی داشته باشند. خوردن موز می تواند به پایین آمدن فشار خون کمک کند و خطر سرطان را کاهش دهد. در این مقاله نگاهی خواهیم داشت به مزایا و مضرات موز برای سلامتی.

طبع موز چیست؟
موز طبعی گرم و تر دارد.

مصلح موز چیست؟
نمک، عسل، مربای زنجبیل و سکنجبین مصلح و بهبود دهنده خواص و مزاج موز هستند.

• انرژی 100 کالری
• آب 70 گرم
• پروتئین 8 گرم
• چربی 2 گرم
• قند 6/5 گرم
• کلسیم 8 میلی گرم
• فسفر 25 میلی گرم
• آهن 7 میلی گرم
• سدیم 1 میلی گرم
• پتاسیم 370 میلی گرم
• ویتامین صد ونود واحد
• ویتامینB1 پنج میلی گرم
• ویتامین B2 شش میلی گرم
• ویتامینB3 هفت میلی گرم
• ویتامین C ده میلی گرم

هر موز فقط حدود 105 کالری دارد و منحصراً از آب و کربوهیدرات تشکیل شده است. موز پروتئین بسیار کمی دارد و تقریباً چربی ندارد.

کربوهیدرات موجود در موزهای سبز و نارس بیشتر از نشاسته و نشاسته مقاوم تشکیل شده است، اما با رسیدن موز، نشاسته به قند (گلوکز، فروکتوز و ساکارز) تبدیل می شود.

1. به نسبت سایر میوه ها، موز دارای سطح انرژی بیشتری است که از این رو به ورزشکاران پیشنهاد می شود. همچنین موز تقویت کننده ماهیچه ها می باشد.

2. موز دارای مقادیر بالایی از منیزیم و پتاسیم است. از این رو موز ضد استرس بوده و به کاهش فشار خون کمک می کند.

3. موز چاق کننده است و برای افراد مبتلا به دیابت توصیه نمی شود (به علت شاخص گلیسمی بالا)

4. موز برای کسانی که در دوره ترک سیگار هستند بسیار مفید است.

5. جوشانده موز خونریزی را قطع می کند.

6. موز خود تنها 0.5 درصد دارای کلسیم است اما باعث می شود که جذب کلسیم توسط بدن افزایش پیدا کند. (به علت وجود فروکتوالیگوساکارید ها)

7. موز گیاهی ضد سرطان است.

8. موز خشک شده سرشار از کربوهیدرات است.

9. نتایج یک مطالعه جدید در کالج سلطنتی لندن نشان داده است که مصرف یک عدد موز در روز به میزان قابل توجهی خطر بروز علائم آسم را در کودکان کاهش می‌دهد.

10. موز منبع خوبی از فیبر بوده و آهن موجود در آن برای خونسازی مفید است.

کمک به کنترل و کاهش وزن

موز کالری نسبتا کم و فیبر غذایی بالایی دارد، هر موز به طور متوسط  تنها حاوی حدود ۱۰۰ کالری است. این میوه همچنین حاوی فیبر محلول پکتین است که به کنترل قند خون و کاهش اشتها بعد از غذا کمک می کند. پکتین باعث ایجاد حس سیری شده و به کُند شدن هضم کمک می‌کند. مصرف سبزیجات و میوه‌های سرشار از فیبر باعث کاهش وزن در افراد می‌شود.

علاوه بر این، هرچه یک موز رسیده‌تر و زردتر باشد، قند آن بیشتر است. از طرف دیگر هر چه یک موز نارس‌تر باشد، میزان نشاسته مقاوم (به هضم) بیشتری دارد. این نوع از نشاسته غیرقابل هضم است و خواص فیبرمانند دارد. نشاسته مقاوم موجود در موزهای نارس می‌تواند با کمک به کنترل قند خون، ولع به خوردن را در بین وعده‌های غذایی اصلی مهار کند. نشاسته مقاوم همچنین می‌تواند به افزایش اثر ترمیکی مواد غذایی کمک کند، که به نوبه خود مصرف انرژی (سوزاندن کالری) را افزایش می‌دهد. مطالعاتی که بر روی حیوان انجام شده از ارتباط میان مصرف نشاسته مقاوم و کاهش چربی شکم حکایت دارد.

کمک به درمان اسهال

در یک مطالعه ۳ گروه از کودکان مبتلا به اسهال مورد آزمایش قرار گرفتند. به گروه اول موز، به گروه دوم پکتین و به گروه سوم برنج ساده داده شد.

۸۲ درصد از گروهی که رژیم غذایی حاوی موز داشتند، در مدت ۴ روز درمان شدند.

کاهش فشار خون

موز سرشار از مواد مغذی و به ویژه پتاسیم است. مطالعات فراوانی در تایید فایده مصرف غذاهای سرشار از پتاسیم مانند موز در کاهش فشار خون انجام شده است. پتاسیم به تنظیم عملکرد قلب و تعادل مایعات در بدن کمک می‌کند که عامل مهمی در تنظیم فشار خون در فرد است. هر موز به طور متوسط ۴۴۰ میلی‌گرم پتاسیم دارد.

رفع گرفتگی عضلات

پایین بودن سطح پتاسیم در بدن خطر گرفتگی عضلات را افزایش می‌دهد و موز منبع خوبی از پتاسیم است. نتایج یک مطالعه نشان داده است که مصرف موز یک ساعت قبل از ورزش سطح پتاسیم را پس از تمرین بالا نگه داشته و از گرفتگی عضلات جلوگیری می‌کند.

تسکین علائم آسم در کودکان

نتایج یک تحقیق نشان می‌دهد که مصرف موز به مقدار زیاد می‌تواند از بروز خس خس سینه در  کودکان مبتلا به آسم جلوگیری کند. البته لازم به ذکر است که حساسیت به موز می‌تواند علائم آسم را تشدید کند؛ هرچند چنین حساسیتی نسبتا نادر است.

درمان زخم معده

با توجه به وجود مقادیر بالای فیبر محلول پکتین در موز مصرف این میوه دستگاه گوارش را تسکین می‌دهد. پکتین موجود در موز به تنظیم عملکرد روده کمک می‌کند و می‌تواند درمانی برای زخم‌های گوارشی باشد. موز حاوی ترکیباتی به نام مهارکننده‌های پروتئاز است که به از بین بردن باکتری‌های مضر چون هلیکوباکتر پیلوری، که مسوول بروز اغلب زخم‌های معده است، کمک می‌کند.

تقویت بینایی

موز منبعی غنی از ویتامین A است که به ویژه در نور کم باعث تقویت بینایی می‌شود. نتایج تحقیقی که در دانشگاه کوئینزلند استرالیا انجام گرفت، نشان می‌دهد که موز یک منبع غذایی مناسب برای جبران کمبود ویتامین A است.

پیشگیری از سرطان کلیه

به گفته محققان خطر ابتلای زنانی که ۴ تا ۶ بار در هفته موز مصرف می‌کنند به سرطان کلیه نصف زنانی است که موز نمی‌خورند. با این حال افرادی که به سرطان کلیه مبتلا هستند باید از خوردن موزهای سرشار از پتاسیم خودداری کنند.

تضمین سلامت استخوان‌ها

کلسیم، پتاسیم، منیزیم و ویتامین K موجود در موز همگی از مواد مغذی مهم و ضروری برای سلامت استخوان‌ها و محافظت از آن‌ها در برابر پوکی استخوان هستند. موزها حاوی فروکتوالیگوساکاریدها هستند که به بهبود و ارتقای جذب مواد معدنی مانند کلسیم کمک می‌کنند.

مقابله با افسردگی

موز سرشار از آمینواسید ضروری تریپتوفان است که ابتدا به ۵-HTP و متعاقبا به هورمون شادی و تثبیت خلق و خوی سروتونین تبدیل می‌شود و به این ترتیب از بروز افسردگی جلوگیری می‌کند.

علاوه بر خواص ذکر شده، موز همچنین منبعی از ویتامین B۶، فیبر، منیزیم، بیوتین، ریبوفلاوین، کربوهیدرات‌ها و ویتامین C نیز هست. با مصرف این میوه ضمن تامین مواد مغذی موردنیاز برای بدن می‌توان آن را در برابر بسیاری از بیماری‌ها و اختلالات بیمه کرد.

بعضی از افراد باید مراقب باشند که موز زیاد نخورند :

•  بتا بلاکرها :

پزشکان اغلب این داروها را برای کاهش خطر عوارضی که با بیماری های قلبی عروقی همراه دارند تجویز می کنند. بتا بلاکرها می توانند سطح پتاسیم را در خون افزایش دهند.

مصرف زیاد پتاسیم می تواند برای کسانی که کلیه آنها کاملاً کار نمی کند مضر باشد. اگر کلیه ها نتوانند پتاسیم اضافی را از خون خارج کنند، می تواند کشنده باشد. افرادی که از بتا بلاکرها استفاده می کنند باید غذاهای پتاسیم بالا مانند موز را به میزان متوسط ​​مصرف کنند.

•  آلرژی :

موز ممکن است در برخی افراد واکنش آلرژیک ایجاد کند. هر کسی که دچار خارش، کهیر، تورم، خس خس سینه، یا مشکل در تنفس شود، باید بلافاصله به دنبال کمک پزشکی باشد. یک واکنش شدید می تواند منجر به آنافیلاکسی شود، که می تواند موجب مرگ شود.

•  میگرن :

موز ممکن است باعث ایجاد میگرن در برخی از افراد شود.

پکتین: با رسیدن موز کاهش می یابد.

نشاسته مقاوم: در موز نارس موجود است.

نشاسته مقاوم سبب کاهش هضم غذا می شود و در روده بزرگ شما قرار می گیرد، و به غذایی برای باکتری های مفید روده تبدیل می شود و از سرطان روده ی بزرگ محافظت می کند.

علاوه بر این، برخی از مطالعات نشان می دهد که پکتین می تواند به محافظت در برابر سرطان روده بزرگ کمک کند.

• موز سرشار از پکتین است، نوعی فیبر که فرم ساختاری اسفنجی به گوشت می بخشد.
• موزها حاوی مواد مغذی هستند که سطح قند خون متوسطی دارند.
• موز نارس حاوی نشاسته مقاوم است، که مانند فیبر محلول عمل می کند و از هضم سریع غذا جلوگیری می کند.
• پکتین و نشاسته مقاوم موجود در موز سطح قند خون را بعد از غذا کاهش می دهد و با کاهش تخلیه معده اشتها را کم می کند.
• به علاوه، موز در شاخص گلیسمی (GI) نیز پایین و متوسط ​​قرار می گیرد، که اندازه گیری - از 0 تا 100 - در مورد اینکه غذاها با چه سرعتی سطح قند خون را افزایش می دهند.
• مقدار GI موز نارس حدود 30 است، در حالی که موز رسیده حدود 60 است. میانگین مقدار تمام موز 51 است.
• این بدان معنی است که موز نباید در افراد سالم باعث افزایش قند خون شود.
• با این حال، ممکن است در مورد افراد مبتلا به دیابت نوع 2 اعمال نشود، که احتمالاً باید از خوردن مقدار زیادی موز رسیده خودداری کنند - و در صورت مصرف، قند خون آنها را با دقت کنترل کنید.

با وجود خواص فراوان و ارزش غذایی بالای موز، مصرف این میوه در موارد زیر باید با احتیاط همراه باشد:

• برخی افراد، به ویژه کودکان ممکن است نسبت به موز حساسیت داشته باشند.
• مقدار پتاسیم موز نسبتا زیاد است، بنابراین بیماران با نارسایی کلیه، باید در مصرف موز احتیاط کرده و از زیاده‌روی در مصرف آن خودداری کنند.
• موز، میوه ای نفاخ است و زیاده‌روی در مصرف آن، به ویژه برای افراد با مزاج بلغمی (سرد و مرطوب)، باعث تولید گاز معده می‌شود.
• برای بهره‌مندی کامل از ارزش غذایی موز و خواص آن، توصیه می‌شود این میوه را در میان وعده صبح مصرف کنید. بدترین زمان برای خوردن این میوه پس از صرف کامل وعده غذایی به ویژه شب‌هاست، چراکه باعث گرسنگی و تحریک اشتها می‌شود. اگر بعد از وعده غذایی موز بخورید، میل به خوردن مجدد غذا افزایش پیدا می‌کند و در نتیجه زمینه چاقی و افزایش وزن به وجود می‌آید.

ما در این مقاله تمام سعی خود را انجام دادیم تا برخی از خواص مفید موز را برای شما بیان کنیم.

امیدواریم که تمامی این مطالب به درد شما خورده باشد و از میوه مفید و مغذی استفاده لازم را ببرید.